Στις 19 Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα για να ξεκινήσει τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας, υπό την καθοδήγηση των Γερμανών και σοβιετικών συμβούλων του. Τότε ξεκινούν οι μαζικές επιχειρήσεις εξόντωσης των ελληνικών πληθυσμών της περιοχής του Πόντου, στα πλαίσια των οποίων πραγματοποιήθηκαν αναρίθμητες σφαγές και βίαιοι εκτοπισμοί. Η Γενοκτονία ήταν ένα προμελετημένο έγκλημα από την κυβέρνηση των Νεότουρκων. Η μέθοδοι που χρησιμοποίησε ήταν ο ξεριζωμός, η εξάντληση στις κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα και η δίψα και τα στρατόπεδα θανάτου στην έρημο. Εκτιμάται ότι οι Ελληνοπόντιοι που έχασαν τη ζωή τους φτάνουν τις 350.000. Όσοι γλίτωσαν κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Νότια Ρωσία, ενώ γύρω στις 400.000 ήλθαν στην Ελλάδα. Με τις γνώσεις και το έργο τους συνεισέφεραν σημαντικά στην ανόρθωση του καθημαγμένου εκείνη την εποχή ελληνικού κράτους και άλλαξαν τις πληθυσμιακές ισορροπίες στη Βόρειο Ελλάδα. Με αρκετή καθυστέρηση, η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα το 1994 την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
